Jak ustalić wymiary nowego okna?
Decydując się na samodzielną wymianę, musimy w pierwszej kolejności ustalić wymiary nowych okien, co w przypadku starej, nietypowej stolarki może sprawiać pewne problemy. Jako bazę wymiarową należy zawsze przyjmować szerokość i wysokość w świetle ościeża czyli wielkość otworu w murze o najmniejszych wymiarach.
W przypadku wątpliwości, np. jak głęboko osadzona jest stara ościeżnica, skuwamy fragment tynku aż do ściany nośnej. Przy okazji wymiany okien z reguły zmieniamy też parapety, musimy więc uwzględnić ich grubość przy ustalaniu wysokości okna. W starych domach ściany zewnętrzne stawiane były najczęściej jako jednorodne, ale niekiedy wokół okien tworzono tzw. węgarek ozdobny bądź mur budowano z pustką powietrzną.
Rzutuje to na wymiary i sposób osadzenia okna. Jeśli ściany są już bądź będą w przyszłości ocieplane, nowe okno można osadzić w dotychczasowym miejscu mocowania lub wykonać tzw. ciepły montaż, wysuwając je w warstwę termoizolacyjną. Okna można kupić gotowe w standardowych wymiarach lub zamówić pod konkretne wymagania.
Przygotowanie ościeża
Boki otworu w murze po wyjętej ramie oczyszczamy z pozostałości elementów mocujących, luźnych kawałków cegły i w razie potrzeby wyrównujemy szybkowiążącą zaprawą. Różnica szerokości otworu na całej jego wysokości nie powinny przekraczać 5 mm. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na dokładne wyrównanie dolnego boku ościeża co zapewni stabilne oparcie okna i dokładne jego ustawianie.
Jeśli okno będziemy mocować za pomocą kotew powinniśmy odkuć tynk - zwłaszcza gdy jest gruby - w miejscach ich przykręcenia, co ułatwi późniejsze wykończenie ościeża. Jeśli ościeże jest ocieplone, a chcemy przesunąć okno bliżej krawędzi zewnętrznej, styropian z warstwą tynku nacinamy wzdłuż równej linii odpowiadającej przyszłej płaszczyzny okna.
Sposoby montażu okien
Sposób, w jaki zamontujemy okno zależy od miejsca jego osadzenia, rodzaju materiału ściany i metody wykończenia ościeża. Mocowanie okna musi zapewniać jego stabilność pod obciążeniem wynikającym z własnego ciężaru oraz sił dynamicznych spowodowanych naporem wiatru, otwieraniem i zamykaniem.
Wymaga to zapewnienia - w płaszczyźnie pionowej - stabilnego oparcia w otworze okiennym oraz stabilizacji poziomej poprzez montaż z użyciem kotew lub dybli. Montaż z użyciem kotew - stalowych płaskowników - osadzonych w ramie i przykręcanych do boku ościeża to najczęściej stosowany sposób.
Mocowanie takie umożliwia odsunięcie punktów mocowania w murze od jego krawędzi, co ma istotne znaczenie, gdy okno chcemy osadzić blisko zewnętrznej płaszczyzny warstwy nośnej. Drugi sposób to montaż z użyciem dybli - stalowych kołków rozporowych przechodzących przez ramę okienną. W ten sposób mocowane są okna w miejsce starych, co ogranicza później prace wykończeniowe - obróbkę wokół ramy.
Montaż standardowy
Po przygotowaniu otworu okiennego montaż rozpoczynamy od zdemontowania skrzydeł w nowym oknie, zdejmując je z zawiasów po wybiciu bolców ustalających. Zależnie od sposobu planowanego zamocowania, w rowkach ramy osadzamy kotwy montażowe bądź wiercimy otwory pod dyble.
Kotwy bądź otwory należy rozmieścić na obwodzie ościeżnicy w odległościach ok. 20 cm od narożników i w odstępach ok. 70 cm na bokach. Montaż na dyble wymaga wywiercenia w profilu PCW otworu o dwóch średnicach tak, aby łeb wkrętu lub nakrętka oparły się na ściance wewnętrznej stalowego wzmocnienia. Umożliwi to zasłonięcie miejsc mocowania ozdobną zaślepką.
Wstępnie przygotowaną ramę wstawiamy w otwór, umieszczając ją na klockach dystansowych bądź klinach regulacyjnych. Wysokość ustawienia musi uwzględniać grubość montowanego później parapetu wewnętrznego i pozostawienie ok. 1,5 cm szczeliny u góry okna. Klocki bądź kliny z tworzywa sztucznego muszą znaleźć się pod każdym pionowym elementem ościeżnicy - po jej bokach i pod słupkiem środkowym.
Kliny układamy zawsze parami i poprzez wzajemne przesuwanie uzyskujemy regulacje wysokości. Klocki i kliny pozostawimy po zamontowaniu okna. Nie mogą wiec wystawać poza obrys ościeżnicy.
W oknach ze skrzydłami o dużej szerokości (powyżej 70 cm) dodatkowo wstawiamy dwa klocki oporowe na bokach ramy. Jeden od strony zawiasów u dołu ramy, a drugi po przeciwnej stronie u góry. Zapobiegają one odkształcaniu się ościeżnicy pod obciążeniem ciężkiego skrzydła okiennego. Kotwy mocujące wstępnie doginamy w taki sposób, aby przylegały otworami montażowymi do ściany.
Uzbrojoną ościeżnicę wstawiamy w otwór okienny, regulujemy klinami wysokość ustawienia oraz poziom dolnego jej boku. Na całym obwodzie należy uzyskać równomierną szczelinę montażową o szerokości 1,5-2 cm.
Kontrolując jednakową odległość ramy od lica ściany, wstępnie blokujemy ją klinami montażowymi u dołu, a następnie po sprawdzeniu poziomnicą pionowego ustawienia boków, unieruchamiamy ją klinami umieszczonymi u góry. Po sprawdzeniu prawidłowości ustawienia na całym obwodzie, mocujemy kotwy do muru przy użyciu kołków do szybkiego montażu.
Jeśli montaż przeprowadzany jest za pomocą dybli, przez wcześniej wykonane otwory w ramie, wiercimy je w murze i osadzamy dyble. Nie dokręcamy ich zbyt mocno, aby nie odkształcić profilu, a przed wywierceniem kolejnego otworu sprawdzamy prawidłowość ustawienia ościeżnicy. Kolejny etap to wypełnienie szczeliny montażowej pianką poliuretanową.
Przed jej nałożeniem powierzchnię muru należy zwilżyć, np. przy pomocy rozpylacza, a do aplikacji wykorzystać piankę pistoletową, bowiem użycie pojemnika z wężykiem nie pozwala na precyzyjnie dozowanie i równomierne rozprowadzenie pianki. Piankę wprowadza się od dołu ku górze, zwracając uwagę na staranne wypełnienie szczeliny na całym obwodzie. Następnie montujemy na ramie skrzydła okna i zamykamy je do czasu stwardnienia pianki.
Montaż z wykorzystaniem materiałów systemowych
Dążenie do poprawy ciepłochronności i eliminacji mostów cieplnych sprawia, że również w technologii montażu okien wprowadzane są pewne zmiany, a nowe akcesoria ułatwiają bezproblemowe, termoizolacyjne osadzenie stolarki okiennej.
Coraz częściej - zwłaszcza przy „uzbrajaniu” nowych domów w okna - przeprowadzany jest tzw. montaż warstwowy, który, dzięki ograniczonej paroprzepuszczalności, eliminuje ryzyko kondensacji pary wodnej w ościeżu, poprawiając w ten sposób ciepłochronność osadzenia okna.
Montaż warstwowy polega na osłonięciu szczeliny montażowej wypełnionej pianką termoizolacyjną, foliami o różnych właściwościach. Od środka przyklejana jest folia paroszczelna chroniąca piankę montażową przed wnikaniem wilgotnego powietrza. Z kolei na zewnątrz mocuje się folię paroprzepuszczalną, która umożliwia odparowanie ewentualnie pojawiającej się wilgoci na styku okno-ościeże, a także chroni przed wnikaniem wody opadowej.
Problem zapewnienia dostatecznego oparcia ramy okiennej z zachowaniem dobrej termoizolacji rozwiązuje wykorzystanie profili tworzących gotowe podłoża pod okno oraz parapet zewnętrzny i wewnętrzny bądź jako jednostronne, z uformowanym tylko spadkiem pod parapet zewnętrzny.
Alternatywnie wykorzystywane są elementy w formie listew o szerokości profilu ramy okiennej i wykonane z komorowego PCW, zapewniające szczelność połączenia i łatwe dostosowanie do zamontowania parapetów z obu stron.
Korzystając z profili termoizolacyjnych, trzeba bardzo dokładnie przygotować podłoże pod ich ułożenie - mur musi być idealnie poziomy i o równej powierzchni.
Autor: Cezary Jankowski
Zdjęcie otwierające: Aluplast
Zdjęcia w tekście: Sokółka Okna i Drzwi, MS więcej niż OKNA, M. Marchewka (Aluplast)
Komentarze